إِیَّاکَ وَ اَلْجَفَاءَ فَإِنَّهُ یُفْسِدُ اَلْإِخَاءَ وَ یُمَقِّتُ إِلَى اَللَّهِ وَ اَلنَّاسِ

حدیث : 2662 • صفحه : 167   دانلود تصویر   |   دانلود پی ان جی

ترجمه کلمه به کلمه :

• إِیَّاکَ : بپرهیز از ، برحذر باش از
• وَ اَلْجَفَاءَ : و ستم ، و خشونت ، و بی‌مهری ، و بدخویی
• فَإِنَّهُ : زیرا که آن
• یُفْسِدُ : تباه می‌کند ، از میان می‌برد
• اَلْإِخَاءَ : برادری ، دوستی
• وَ یُمَقِّتُ : و موجب نفرت می‌شود ، و دشمنی می‌آورد
• إِلَى اَللَّهِ : نزد خدا
• وَ اَلنَّاسِ : و مردم

پرهیز از جفاء ؛ سنگ بنای جامعه‌ی ایمانی

امیرالمومنین امام علی‌ علیه‌السلام در این کلام نورانی ، انسان را از جفاء ـ به معنای رفتار خشک ، خشن و بی‌محبت ـ برحذر می‌دارند . «جفاء» نقطه‌ی مقابل مهرورزی ، وفا و خوش‌رفتاری است و ریشه در خودخواهی و بی‌توجهی به احساسات دیگران دارد . چنین رفتاری نه‌تنها روابط انسانی را آسیب می‌زند ، بلکه نشانه‌ی دوری از روح ایمان و کرامت اخلاقی است .

امام علیه‌السلام در ادامه، پیامدهای سنگین جفا را برمی‌شمارند :

نخست آن‌که «یفسد الإخاء» ؛ جفا رشته‌ی برادری و دوستی را می‌گسلد . دوستی بر پایه‌ی محبت ، گذشت و نرمی استوار است ، و اگر جای آن را تندی و بی‌اعتنایی بگیرد ، اساس آن فرو می‌پاشد .
اما عاقبت شوم جفا تنها به روابط انسانی محدود نمی‌شود . حدیث شریف با عبارت «وَ یُمَقِّتُ إِلَى اَللَّهِ وَ اَلنَّاسِ» هشدار می‌دهد که جفا ، خشم و بیزاری دوگانه ای را به دنبال دارد :

1. مقّت الهی : جفاکننده مورد خشم و بیزاری خداوند متعال قرار می‌گیرد ، چرا که او فرمان به عدل و احسان داده و از ظلم و جور نهی فرموده . کسی که به بندگان خدا ستم روا می‌دارد ، در حقیقت حریم الهی را شکسته است.
2. مقّت مردم : به تدریج ، چهره فرد جفاکار در نزد مردم نیز زشت و منفور می‌گردد. مردم از او دوری می‌گزینند و او در جامعه تنها و منزوی می‌شود ، چرا که هیچ کس خود را نزد او در امان نمی‌بیند.

این حدیث شریف در واقع ، ما را به اخلاق نرم ، گفتار دل‌نشین و رفتار آمیخته با عطوفت دعوت می‌کند . مؤمن حقیقی کسی است که دیگران از او مهربانی می ببینند و در کنار او احساس آرامش می کنند